آثار بیولوژیکی امواج ماورای صوت

آثار بیولوژیکی امواج ماورای صوت Supersonic waves  ناشی از اثرات مکانیکی ٬ حرارتی و شیمیایی این امواج می باشد .

● آثار بیولوژیکی امواج ماورای صوت بر روی سلول ها : امواج ماوراء صوت سبب ترکیدن پروتوزوئرها و گلبول های قرمز خون می شود و آنها را به صورت ذرات خیلی ریز در می آورد .

امواج ماورای صوت در سوسپانسیونهای رقیق خون تولید همولیز می کند و سلول های مختلف و باکتری ها از بین می روند . علت این مهم باز شدن جدار سلول یا باکتری در اثر اعمال امواج الکترومغناطیسی ماوراء صوت می باشد .

از خواص بیولوژیکی این امواج خاصیت ضد عفونی آنها می باشد . امواج ماوراء صوت باکتری ها را از بین می برند و محیط را کاملا ضد عفونی می کنند با استفاده از این امواج شیر خام را می توان با حفظ خواص ضد عفونی نمود .

مولکول DNA تحت تاثیر امواج ماوراء صوت ( حتی شدت کمی از این امواج ) تغییر شکل داده و  پیوند های آن شکسته می شود . این پدیده در آزمایشگاه و در محیط خارج از بدن صورت می پذیرد .

● آثار بیولوژیکی امواج ماورای صوت بر روی موجودات چند سلولی : موجودات دریایی از جمله ماهی ها تحت تاثیر ماورای صوت قوی ابتدا مضطرب ٬ سپس بی حس و بی حرکت می شوند و نهایتا می میرند . همین اثر در قورباغه و حیوانات چند سلولی پست نیز مشاهده می شود .

حساسیت موشها در مقابل امواج وراء صوت کمتر از ماهی ها است . موشها بعد از ۲۰ دقیقه تابش امواج ماوراء صوت به زحمت راه می روند ولی با قطع این امواج بهبود می یابند .

در محیط های کاملا جاذب امواج ماورای صوت ٬ به دلیل افزایش درجه حرارت تا حد ۳۰ درجه تاثیرات موثر و مهمی روی موجودات چند سلولی در اثر حرارت مشاهده شده . در مقاطعی از کبد ٬ کلیه ٬ طحال و در محیط خارج از بدن نقصان شدید تنفسی مشاهده شده است . هرگاه در بدن موجود زنده ٬ کبد در معرض تابش امواج ماورای صوت قرار گیرد گلوکز آن زیاد و اسید لاکتیک کم می شود .

متمرکز نمودن این امواج در عضو بخصوص ٬ ضایعات عمقی را تولید می کند . در پوست و بافت سلولی زیر جلدی اریتم و حتی تاول گزارش شده است . البته این ضایعات یکسان نبوده و سریعا بهبود می یابند .

● آثار بیولوژیکی امواج ماورای صوت بر روی تومورها : تابش امواج ماوراء صوت به پوست قبل از پیوند ٬ موفقیت پیوند را افزایش می دهد . تابش ماورای صوت به بخیه ٬ باعث جوش خوردن سریعتر و بهبود زودتر می گردد . در محیط خارج از بدن ٬ امواج ماوراء صوت از تاثیرات انهدام کنندگی بر روی سلول های سرطانی برخوردار هستند . در صورتی که این امواج هیچگونه اثری بر روی گلبولهای قرمز ندارد . این اثر انهدامی ابتدا روی هسته سلول های سرطانی و سپس روی پرتوپلاسم و نهایتا در غشای سلول ظاهر می گردد .

مطالعات بافت شناسی مشخص نموده که انهدام سلول های سرطانی در اثر امواج ماوراء صوت با انهدام این سلول ها در اثر اشعه ایکس تفاوت زیادی دارد .علت انهدام سلول ها با امواج ماوراء صوت را نتیجه ایجاد ضایعه هایمکانیکی ابتدایی هسته و یا یک نوع تغییرات فیزیکی و شیمیایی بخصوص و یا تحت تاثیر حرارت موضعی می دانند . علاوه بر خواص شیمیایی و بیولوژیکی ٬ امواج ماوراء صوت خواص گوناگون  دیگری نیز دارد .

منبع : رادیولوژی سونوگرافی الکترولوژی ( سید محمد مسعود شوشتریان – سید حسین یحیوی )