راههای انتقال و عدم انتقال بیماری ایدز – تشخیص ویروس HIV

سه راه اصلی که باعث انتقال ویروس ایدز از فرد آلوده به شخص سالم می شود به شرح زیر می باشد:

۱ –  تماس با خون آلوده : شامل پیوند اعضا و نسوج آلوده ، تزریق خون و فرآورده های خونی آلوده ، استفاده از تیغ مشترک آلوده در آرایشگاهها ، استفاده مشترک از سرنگ و سوزن آلوده ( مخصوصا در بین معتادان تزریقی) ، تماس تصادفی سوزن یا وسیله آلوده در بین کارکنان درمانی و به کار بردن وسایل آلوده در دندانپزشکی ها.

۲ – انتقال ویروس ایدز توسط رابطه ی جنسی : اساسی ترین روشی که باعث انتقال بیماری در تمام جهان می شود تماس جنسی است و ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد را در بر می گیرد. اختمال آلوده شدن به وسیله ی تماس جنسی به طور مستقیم با مولفه های تماس مثل تعداد شرکای جنسی و عوامل رفتاری در تماس جنسی ، ارتباط دارد. در ضمن وجود هم زمان یک بیماری منتقله از راه جنسی ( بخصوص اگر با زخم ناحیه ی تناسلی همراه باشد) تا حدود زیادی احتمال انتقال را بالا می برد.

۳ – انتقال از طریق مادر به کودک : ویروس ایدز در ۳۰ تا ۴۰ درصد از مادرانی که آلوده به ویروس هستند به فرزندانشان انتقال پیدا می کند.

اما تاکنون انتقال ویروس ایدز از راههای زیر گزارش نشده است :

اگرچه ویروس ایدز را در بسیاری از مایعات بدن مانند : اشک ، خون ، منی ، بزاق ، شیرمادر و عرق به دست آورده اند اما به علت وجود بعضی از آنزیم های مهارکننده و کم بودن مقدار ویروس ، تاکنون انتقال از راههای اشک چشم ، بزاق و عرق بدن دیده نشده است.

ویروس HIV از راه تماس های عادی در محیط مدرسه و کار انتقال پیدا نمی کند. همچنین از راه بغل گرفتن ، دست دادن ، بوسیدن ، عطسه ، گوشی تلفن ، سرفه ، مواد غذایی و ظروف غذاخوری ، استخر شنا ، لباس ، توالت و حتی حشرات منتقل نمی شود.

در واقع افراد آلوده با اطمینان خاطر می توانند به همراه خانواده ،  زندگی عادی خود را داشته باشند و ارائه ی آموزش های جزئی به آنها و اعضاء خانواده آنها کافی می باشد.

تشخیص عفونت HIV

برای تشخیص عفونت HIV از آزمایش خون جهت تعیین پادتن برعلیه این ویروس استفاده می شود. چنانچه جواب آزمایش مثبت باشد ، به علت وجود موارد مثبت کاذب ، برای حصول اطمینان ، آزمایش دوباره تکرار می شود و اگر دوباره مثبت بود ، از تست های تأییدی دقیقتری برای اطمینان از تشخیص استفاده می شود. چون احتمال دارد جواب تست تأییدی نامشخص باشد یعنی منفی یا مثبت بودنش کاملا مشخص نشود ، در این صورت فرد باید حداقل تا ۱۲ ماه زیر نظر پزشک باشد تا جواب آزمایش به طور قطعی مثبت یا منفی گردد.

مثبت بودن نتیجه ی آزمایش HIV ، خوب است یا بد؟

شاید اطلاع داشته باشید که سازمان انتقال خون ایران برای آن که هیچ خطری گیرندگان خون را تهدید نکند ، بر روی تمام خون های اهدایی آزمایش غربالگری ویروس HIV را انجام می دهد. اما اگر زمانی نتیجه ی آزمایش اولیه اهداکننده ای مثبت باشد، این به معنای آلوده بودن اهداکننده نیست و برای تأیید باید آزمایش تأییدی نیز انجام گیرد. ولی اگر آزمایش تأییدی هم مثبت بود ، فرد به این ویروس آلوده بوده و باید خود را برای پیگیریهای بعدی آماده کند.

هرچند باید اعتراف کرد مثبت بودن تست HIV خبر خوبی نیست ولی باید به یاد داشته باشیم HIV به مفهوم مرگ نیست. بسیاری از افراد آلوده به ایدز هستند که ۱۵سال یا بیشترازنتیجه ی مثبت آزمایششان گذشته ولی در تاکنون سرحال بوده وزندگی عادی خود را دارند.

از نگاهی دیگر می توان گفت باخبر شدن از نتیجه ی مثبت آزمایش ، یک پیام پزشکی مهم است که می تواند زندگی فرد آلوده را نجات دهد یا طولانی تر کند و از آلودگی نزدیکانی که برای او مهم هستند ، جلوگیری کند ، چرا که اگر اشخاص از طریق تست HIV از آلوده شدن خود آگاه شوند شانس جلوگیری یا کند کردن بعضی از عوارض بیماری را خواهند داشت و با رعایت راههای پیشگیری از سرایت آن به دیگران جلوگیری خواهند کرد.

اما اگر افراد به این ویروس آلوده باشند ولی از آن بی خبر باشند، در هرصورت این ویروس به شکل تخریب سیستم ایمنی یا عفونت ، چهره ی خشن خود را ظاهر خواهد کرد و اگر افراد منتظر بمانند تا بیماری با گذشت زمان خود را بشناساند بسیاری از انتخاب های خوب پزشکی خود را از دست خواهند داد.

منبع: فصلنامه تحلیلی، آموزشی – سازمان انتقال خون ایران