غدد لنفاوی

غدد لنفاوی محل اصلی پاسخ های ایمنی در برابر آنتی ژن های موجود در لنف است . غدد لنفاوی در نواحی مختلف بدن وجود دارد از جمله غدد لنفاوی گردن غدد لنفاوی زیر بغل ٬ کشاله ران و غدد لنفاوی موجود در مزانتر می باشد .

غدد لنفاوی از طریق عروق لنفاوی به یکدیگر متصل شده که نهایتا این عروق به بزرگ سپیدرگ تنه یا مجرای توراسیک ریخته ٬ وارد آئورت می شوند .

به هر  غده لنفاوی ٬ عروق لنفاوی آوران از ناحیه کپسولی وارد شده و پس از گردش در آن از طریق عروق لنفاوی وابران از ناحیه ناف غده خارج می شود ( این غدد همراه با عروق لنفاوی شبکه کاملی را تشکیل می دهند لنف خارج شده از عروق از بین فضاهای بافتی جمع آوری شده وارد عروق لنفاوی آوران شده و به غدد لنفاوی وارد می شود و سر انجام از طریق عروق وابران به بزرگ سپیدرگ تنه ریخته و از آنجا وارد آئورت و جریان خون می شود.)

عروق خونی از ناحیه ناف غده به صورت سرخرگ وارد و به صورت سیاهرگ خارج می شود بنابراین در غده لنفاوی لنف و خون جریان داشته و لنفوسیت ها به راحتی قادرند بین خون و لنف گردش نمایند .

در غده لنفاوی پس از کپسول ٬ منطقه قشری یا کورتکس قرار دارد. در کورتکس فولیکول های اولیه وجود دارد که محل استقرار و فعالیت لنفوسیت های B بالغ است که پس از برخورد با آنتی ژن تبدیل به فولیکولهای ثانویه می شوند . گاهی در اثر ابتلا به یک عامل عفونی فولیکولهای ثانویه به مقدار زیاد تشکیل شده و باعث افزایش حجم غده می شوند به طوری که این غدد به راحتی قابل لمس می شوند. این منطقه به نام منطقه غیر وابسته به T هم نامیده می شود

در ناحیه زیر کورتکس که پاراکورتکس نامیده می شود محل استقرار لنفوسیت های T بالغ است علاوه بر لنفوسیت ها  T وB  ٬ ماکروفاژها ٬ سلول های عرضه کننده آنتی ژن ( APC ) و سلول های دندریتی به صورت پراکنده در نواحی مختلف غدد لنفاوی و در سینوس مرکزی غده حضور دارند لنفوسیتهای تحریک شده به صورت پلاسماسل به سینوس مرکزی مهاجرت کرده و از طریق لنف به بافت های دیگر منتقل شده و یا ترشحات خود را از طریق خون و لنف به سایر مناطق بدن می رسانند .

باید توجه داشت که جایگزینی لنفوسیت های بالغ به وابسته خود در طحال و غدد لنفاوی بستگی به کسب گیرنده های اختصاصی ظاهر شده روی لنفوسیت ها و لیگاند ها یا پذیرده های این مولکولها روی سلولهای اندوتلیال عروق آن مناطق دارد

گره لنفاوی :

گره لنفاوی ٬ بافت های لنفاوی وابسته به مخاط ها را تشکیل می دهند. این مجموعه برای پاکسازی آنتی ژن هایی که از طریق مخاط ها و یا پوست وارد بدن شده اند طراحی شده است. به همین دلیل به آنها بافت های لنفاوی وابسته به مخاط ( MLAT ) می گویند

این بافت ها شامل توده هایی از سلول های لنفاوی کپسولار و یا بدون کپسول هستند که مخاط های مختلف را پوشش می دهند . این بافت های لنفاوی در مخاط های نواحی مختلف بدن تغییراتی کرده اند که بافت لنفاوی وابسته به آن ناحیه را تشکیل می دهند مثلا در مخاط دستگاه تنفس به نام BALT ویا در دستگاه گوارش به نام GALT نامیده می شوند. در مخاط ها این توده ها به صورت لوزتین و یا در روده به صورت پلاک های Peyer یا آپاندیس یافت می شوند . بیشتر پاسخ های تولید شده در گره های لنفاوی از نوع IgA بوده و در ایجاد ایمنی موضعی اهمیت فراوانی دارند . در پوست نیز سلولهایی که در ناحیه اپیدرم قرار دارند از جمله کراتینوسیت ها ٬ ملانوسیت ها و سلول های لانگرهانس پوست به وسیله ترشح سیتوکین های مختلف در ایجاد ایمنی جلدی دخالت داشته و علاوه بر آن سلول های لانگرهانس به عنوان یک سلول عرضه کننده آنتی ژن ٬ قادر است آنتی ژن هایی را که از طریق پوست وارد بدن ٬ از ناحیه اپیدرم به ناحیه درم منتقل کرده و از طریق عروق لنفاوی منطقه به غدد لنفاوی آن ناحیه رسانده و آغازگر پاسخ های ایمنی نسبت به آن آنتی ژن گردد .

تردد لنفوسیت ها :

همانگونه که گفته شد لنفوسیت ها پس از بلوغ از بافت های لنفاوی اولیه به مراکز لنفاوی ثانویه مهاجرت می نمایند . اما در این مراکز نیز بطور ساده باقی نمی مانند بلکه بطور مداوم از یک عضو به عضوی دیگر لنفاوی ثانویه در تردد هستند . این حرکت از طریق خون و عروق لنفاوی صورت می گیرد عبور و مرور لنفوسیتها از جریان خون از قسمتهای خاصی از وریدچه های پشت مویرگی می باشد که به آن ورید چه ها اندوتلیوم بلند ( HEV ) می گویند .

در غدد لنفاوی این وریدچه ها را بیشتر در ناحیه پارا کورتکس می توان مشاهده کرد . در هر ساعت ۱ تا دو درصد لنفوسیت های بدن جابجا می شوند .

منبع :

فشرده ایمونولوژی ( پریوش ابراهیمی – نپتون نیک انجام )