نابهنجاری های خواب ( خوابگردی و ترس در خواب )

نابهنجاری های خواب :

اختلال کابوس : در این اختلال مکررا رویاهای وحشتناکی تجربه می شود که منجر به بیداری شده و این بیداری های مکرر پریشانی آشکار یا اختلالات اجتماعی – شغلی و ذهنی قابل ملاحظه ای ایجاد می کند این کابوس ها معمولا زنجیره ای گسترده و طولانی هستند و موجب اضطراب و وحشت شدید می شوند. معمولا این اختلال در کودکانی نمود می یابد که در معرض عوامل تنش زای روانی – اجتماعی قرار گرفته باشد. کودکان در حین کابوس در صورتیکه بیدار نشوند به هنگام صبح خاطره ی روشنی از رویاها دارند.

فلج خواب یکی از پیامدهای نادر اما ترساننده ی کابوس است که در آن بچه از حرکت یا فراخواندن پدرو مادرش ناتوان می شود علت این امر همان ادامه ی مهار حرکتی است که در خواب رم وجود دارد و غیر از تنفس ، حرکت چشم ها و احیانا نالیدن قدرت حرکت دیگری را نخواهد داشت.

وحشت و ترس در خواب ( دهشت در خواب ) :

در این اختلال فرد مبتلا به طور مکرر و ناگهانی با فریاد ناشی از وحشت و یا در حال گریه از خواب می پرد این دهشت ها در طول یک سوم خواب اصلی آغاز و یک تا ده دقیقه طول می کشد و با برانگیختگی خودمختار و جلوه های رفتاری ترس شدید همراه است طی این رخداد بیدار یا آرام کردن فرد مشکل بوده و در صورت بیدار شدن نیز یا رویایی را به یاد نمی آورد و یا تصویری پراکنده از آن بازگو می کند و صبح بعد نیز کلا آن را فراموش می کند در این اختلال هرچند کودکان بزرگتر یادآوری دقیق تری از تصاویر ذهنی ترسناک مربوط به رویای خود را ترسیم می کنند ، کودکان کوچکتر در صورت یادآوری تنها حس مبهمی از ترس را ارائه می دهند. اختلال دهشت خواب در دوران کودکی معمولا بین سنین ۴ تا ۱۲ سال آغاز شده و در نوجوانی از بین می رود.

اختلال ترس در خواب ( دهشت در خواب ) در پسرها شایع تر از دختران است.

خوابگردی در کودکان :

ویژگی اصلی این اختلال دوره های مکرری از رفتارهای پیچیده ی حرکتی در حین خواب شامل بلند شدن ، قدم زدن ، حمام کردن ، دستشویی رفتن ، غذا خوردن ، صحبت کردن یا رفتارهای نامناسب مانند ادرار کردن در کمد ، گوشه ی اتاق ، پشت در و همانند آنهاست که از چند دقیقه تا نیم ساعت دوام می یابد. در این وضعیت فرد هوشیاری ، پاسخدهی اندک و نگاهی خیره دارد در برقراری ارتباط با دیگران نیز بی تفاوت است این دوره ها ممکن است با برانگیختگی خودبه خود پایان یابد. یا فرد در همان حالت به رخت خواب بازگشته و به خواب خود ادامه دهد یا در مکان دیگری به خواب رود. اما پس از بیداری چیزی را به خاطر نمی آورد. بر اساس گذارش DSM IV 10 تا ۳۰ درصد کودکان دست کم یک دوره ی خواب گردی دارند این اختلال ممکن است در هر زمانی پس از قادر شدن کودک به راه رفتن ، نمود یابد. معمولا اختلال خواب گردی بین سنین ۴ تا ۸ سالگی بروز یافته و اوج آن در ۱۲ سالگی می باشد و تا اوایل نوجوانی کاملا از بین می رود.

عوامل بروز اختلالات خواب در کودکان :

در اختلالات خواب به نظر می رسد یک زمینه ی ارثی و خوانوادگی وجود دارد چرا که بسیاری از اختلالات این گروه بین خویشاوندان درجه یک آنها شیوع بیشتری دارد از طرف دیگر ، طبق گذارش کیلز – جاکو بسون و همکاران در سال ۱۹۶۶ مسائل خاص مربوط به دستگاه عصبی مرکزی و همچنین نقش عوامل استرس زای محیطی نیز در ایجاد اختلالات تأیید شده است. از نظر روانکاوی این اختلال ها در کودکان می تواند به اضطراب فقدان کنترل استمناء و اضطراب ادیپی مربوط باشد.

درمان اختلالهای خواب :

هرچند پزشکان درمان های دارویی را برای این اختلالات در رأس اقدامات خود قرار می دهند اما بررسی های تجربی در مورد کارایی این اقدامات کم بوده و عوارض جانبی آنها نیاز به بررسی دارد به نظر می رسد روان درمانی در کاهش این اختلالات ، برطرف کردن اضطراب و اصلاح شیوه های غلط رفتاری مربوط به خواب موثر می باشد. آنچه در درمان این کودکان مهم است آن است که می توان با تشریح این شیوه ها به والدین و خود کودک در مداوای اختلالات خواب به موفقیت بیشتری دست یافت و اضطراب آنها را کنترل نمود در عین حال شناسایی و رفع هرگونه استرس ممکن است بسیار مفید باشد.

آموزش والدین جهت مواجه شدن با مشکلات خواب و آگاهی دادن به آنها در مورد مراحل خواب و زمان های پدیدار شدن مشکلاتی نظیر دهشت شبانه یا خواب گردی می تواند کارساز باشد.